Saga Hellis

Saga Hellis birtist í 3. tbl. árið 2000 í Tímaritinu Skák. Höfundar voru Andri Áss Grétarsson, Daði Örn Jónsson og Gunnar Björnsson.

Stofnun

Taflfélagið Hellir var stofnað hinn 27. júní 1991. Ástæðan fyrir stofnun félagsins var fyrst og fremst tilraun til að auka fjölbreytni í skáklífi höfuðborgarsvæðisins. Eina starfandi félagið í Reykjavík sem var í Skáksambandi Íslands á þeim tíma var Taflfélag Reykjavíkur. Þeim sem stóðu að stofnun Hellis fannst alveg ótækt að aðeins eitt taflfélag væri starfrækt í Reykjavík. Hvað myndu menn segja ef aðeins eitt fótboltafélag væri starfrækt í Reykjavík? Það yrði lítil spenna og samkeppni í boltanum! Sú var reyndar raunin í skákinni. Það var lítil spenna og samkeppni í Deildakeppni Skáksambands Íslands, þar sem taflfélögin og skákfélögin heyja sína baráttu. Taflfélag Reykjavíkur hafði þar algjöra yfirburði.

Reyndar má segja að Hellir hafi að nokkru sprottið af ónægju með stöðu mála, svipað og t.d. Skákfélagið Mjölnir á sínum tíma. Málið var að Gunnar Björnsson var í stjórn Taflfélags Reykjavíkur og Andri Grétarsson í varastjórn. Ekki fannst þeim félögum alltaf málin vera eins og þau ættu að vera (enda voru þeir kallaðir harðlínumenn hjá Jóni L. í skákdálki DV!). Það kom því til tals hjá Gunnari, Andra, Georgi Páli Skúlasyni og Ríkharði Sveinssyni taka völdin í TR. Ríkharður átti að verða formaður. En úr því varð ekki og Ríkharður fór ekki í formannsslag (Ríkharður er reyndar formaður TR í dag!). Í kjölfarið gáfu Andri og Gunnar því ekki kost á sér í stjórnina, hugðust láta nægja að tefla endrum og eins! Sinnuleysið átti hins vegar ekki við Gunnar og honum datt því í hug að stofna nýtt taflfélag, "Taflfélagið Hellir"! Tókst honum að plata þessari hugmynd inná Andra. Höfðu þeir félagar samband við nokkra félagsmenn í Taflfélagi Seltjarnarness, m.a. Guðna Karl Harðarson þáverandi formann félagsins, en félagið hafði ekki haldið úti starfsemi um nokkurt skeið. Var síðan arkað af stað og auglýst í Morgunblaðinu, að fyrirhugað væri að stofna nýtt taflfélag. Var vonast eftir töluverðum fjölda og því leigður salur á Hótel Loftleiðum. Satt best að segja þá lét fjölmennið eitthvað á sér standa. Níu manns mættu á fundinn, þar af tveir áhorfendur! Stofnfélagar voru því eingöngu sjö: Gunnar, Andri, Guðni, Snorri G. Bergsson, Sigurður Ingason, Björn Stefánsson og Davíð Ólafsson. Fimm þeirra urðu stjórnarmenn og hinir tveir endurskoðendur! Vegna lítillar þátttöku kom það til tals á fundinum hvort ekki ætti bara að slútta þessu og fara að fá sér nokkra sterka á barnum! Menn ákváðu hins vegar að halda þetta út og viti menn… félagið er ennþá lifandi 9 árum síðar með um 200 félagsmenn!

Skákstarf hefst

Hellir hélt sína fyrstu skákæfingu 14. ágúst 1991. Fóru fyrstu æfingarnar fram í Verzlunarskóla Íslands. En það var fleira sem félagið gerði á haustdögum 1991. Haldin voru svokölluð "Mini-heimsbikarmót" sem fram fóru á Hótel Loftleiðum — á sama stað og Heimsbikarmót Flugleiða fór fram. Voru "Mini-heimsbikarmótin" forgjafarmót með útsláttarsniði. Forgjöfin var tímaforgjöf, þ.e. því sterkari sem andstæðingurinn var því meiri tíma fékk maður. Forgjafarmót þessi mæltust afar vel fyrir og er aldrei að vita nema Hellir endurtaki leikinn á komandi öld! Að auki tók félagið þátt í ýmsum keppnum og hélt atskákmót með Skákfélagi Hafnarfjarðar á haustdögum 1991.

Aukinn kraftur

Fyrri hluta árs 1992 var haldið hraðskákmót í Iðnskólanum í Reykjavík sem bar heitið Páskaeggjamót Hellis. Fór það afar vel fram og voru vegleg páskaegg í verðlaun. Þá hélt Hellir ásamt Skákfélagi Hafnarfjarðar atskákmót, Luna-atskákmótið. Einnig tók Hellir þátt í ýmsum keppnum á vordögum 1992.

Á haustdögum 1992 var öllu meira starf heldur en á vordögunum. Haldin voru tvö atskákmót með Skákfélagi Hafnarfjarðar og Taflfélagi Kópavogs, fyrsta meistaramót félagsins fór fram, hin svokölluðu mánaðarmót hófu göngu sína, haldið var Borgarskákmótið með Taflfélagi Reykjavíkur og ungliðadeild Hellis hóf starfsemi sína í Grafarvogi, en var þar eingöngu í eitt ár. Þá hófst fyrsta Hellisdeildin, en hún hefur mælst einkar vel fyrir. Hún byggist á því að félagsmönnum er skipt niður í lið. Lið þessi eru síðan styrkt af fyrirtækjum til keppni. Tefld er atskák og mætast liðin nokkrum sinnum yfir veturinn. Fyrsta keppnin fór fram 1992–3 og hefur hún verið haldin óslitið síðan.

Nýtt aðsetur

Um áramótin 1992–3 fékk Hellir aðsetur í Menningarmiðstöðinni Gerðubergi. Aðstaða þar var hin ágætasta. Vel fór á því að hafa skáklistina innan um ýmsar aðrar listgreinar og tómstundaiðju. Hóf Hellir þar starfsemi sem var svipuð og árið á undan nema einnig hófust vikulegar skákæfingar. Þá var á árinu 1993 haldin Helgaratskákmót með Skákfélagi Hafnarfjarðar og Taflfélagi Kópavogs. Þá var haldið Voratskákmót sem hefur verið fastur liður síðustu ár og jafnframt var haldið Afmælisatskákmót í tilefni þess að félagið var tveggja ára!

Fyrsta alþjóðlega mótið

Hellir var brautryðjandi í atskákmótahaldi, en þegar félagið hélt sitt fyrsta kappskákmót þá var ekki ráðist á garðinn þar sem hann var lægstur. Það var haldið stórt og myndarlegt alþjóðlegt skákmót. Keppendur voru 22, þar af 9 útlendingar. Fjórir stórmeistarar tóku þátt, allir erlendir. Reyndar höfðu tveir íslenskir stórmeistarar bókað þátttöku, en þeir voru kallaðir á heimsmeistaramót liða, sem haldið var í Sviss, kvöldið fyrir mót! Var þá uppi fótur og fit, en með stuðningi Skáksambandsins og aðstoð Jóhanns Hjartarssonar náðist að fá tvo þýska stórmeistara á mótið. Annar þeirra, Stangl, bar sigur úr býtum. Mótshaldið fór afar vel fram. Aðstæður voru góðar í Gerðubergi, skákmennirnir höfðu ánægju af mótinu og tefldu tjarft og skemmtilega og mótshaldið var í öruggum höndum stjórnar Hellis.

Árið 1994 var mótahald svipað og árið 1993. Þó var ekkert alþjóðlegt skákmót. Hins vegar byrjaði félagið með skákæfingar fyrir grunnskólanemendur í Gerðubergi, en Davíð Ólafsson tók þá við unglingastarfinu. Hefur félagið haldið úti unglingastarfi linnulaust frá þessum tíma.

Atkvöldin hefjast

Árið 1995 var starfsemi félagsins í svipuðum farvegi og árið á undan. Nokkrar nýjungar litu þó dagsins ljós t.a.m. hraðskákmeistaramót Hellis og Atkvöld, en þau hafa notið vinsælda alveg frá upphafi. Þau byggjast á því að fyrst eru tefldar 3 hraðskákir og síðan 3 atskákir, allt á einu kvöldi. Árið 1995 tók félagið svo þátt í Hraðskákkeppni taflfélaga á Suðvesturlandi, en Hellir átti frumkvæði á að koma þeirri keppni á. Allir þessir viðburðir eru enn fastir liðir í skáklífinu. Árið 1995 hélt Hellir í samvinnu við Taflfélag Reykjavíkur Atskákmót Reykjavíkur.

Ár breytinga

Árið 1996 var ár breytinga hjá Helli. Félagið geystist fram á Netið, var að venju fyrst með nýjungarnar og hélt fyrsta Íslandsmótið í Netskák. Félagið hefur æ síðan haldið þetta Íslandsmót, en ekki hefur verið mikið um annað mótahald hjá félaginu á Netinu, enda er þar að finna alþjóðlega skákklúbba sem uppfylla vel þarfir Netverja! Annað mótahald var með hefðbundnu sniði hjá félaginu. Þá vann félagið sinn fyrsta "stóra" titil þ.e. "Hraðskákmeistari taflfélaga á Suðvesturlandi", sem er það næsta sem kemst því að vera Íslandsmeistaramót taflfélaga í hraðskák. Einnig voru miklar breytingar á félagsmönnum, því eftir "blóðugar" formannskosningar í Taflfélagi Reykjavíkur gengu til liðs við félagið margir virkir skákfrömuðir. Má þarna segja að félagið hafi fengið nýtt blóð á mikilvægu augnabliki, því frumkvöðlarnir sem höfðu rekið félagið í 5 ár voru eitthvað byrjaðir að lýjast. Stjórnin stækkaði nú og varð 9 manna með komu þeirra Daða Arnar Jónssonar, Jóns L. Árnasonar, Kjartans Ingvasonar og Lárusar Knútssonar, en með þeim fylgdi yfir 30 manna flokkur úrvals skákmanna. Félagið hafði semsagt næstum tvöfaldast!

Uppgangstímar

Árið 1996 endaði með glæsilegu barnaskákmóti, "Jólapakkamóti Hellis" sem haldið var í núverandi húsakynnum félagsins í Þönglabakka í Mjódd, en Mjóddin er í dag mjög miðsvæðis á Stór-Reykjavíkursvæðinu með þægilegu aðgengi að strætisvögnum. 202 sprækir keppendur voru á Jólapakkamótinu, sem tókst afar vel í hinum rúmgóðu salarkynnum sem Hellir hefur yfir að ráða. Hefur mótið verið fastur liður í starfsemi félagsins síðustu árin.

Um áramótin 1996–7 flutti Hellir svo inn í núverandi húsnæði félagins og er aðstaða þar til mikillar fyrirmyndar. Félagið hefur haft sinn eigin sal í húsinu og hefur getað boðið upp á fyrirmyndaraðstöðu. Þrátt fyrir hið nýja húsnæði var fyrsti atburður ársins ekki haldinn í þar heldur í Göngugötunni í Mjódd. Mótið var minningarmót um Arnold Eikrem og var haldið af Helli fyrir tilstuðlan S.Í. Félagið endurvakti helgaratskákmótin og hélt tvö slík á þessu ári. Enn ein nýjungin í starfsemi Hellis leit dagsins ljós þetta ár. Haldin var Klúbbakeppni Hellis og var þátttaka geysilega góð, alls tóku 23 sveitir þátt í mótinu og átti Lárus Knútsson stjórnarmaður Hellis á þeim tíma mestan þátt í þessari góðu þátttöku. Margir sterkir skákmenn tefldu á mótinu og er þessi keppni ein sú vinsælasta ár hvert sem Hellir heldur. Þetta var ekki eina nýjung Hellis þetta ár því félagið hélt fjölmennt Jónsmessumót sem hefur verið árlegur viðburður síðan þá. Mótið er ávallt haldið á föstudagskvöldum og hefst ekki fyrr en um 22. Félagið hélt reyndar í fyrsta og eina skiptið firmakeppni með T.R. Hellir hefur reyndar haldið firmakeppni í einni eða annarri mynd síðan, en staðið einn að mótshaldinu. Skemmtikvöld skákáhugamanna voru haldinn í húsnæði Hellis það ár og hafa verið haldin þar síðan. Stærsti viðburður ársins var reyndar alþjóðlegt mót. Hellir hélt sitt annað alþjóðlegt skákmót, öflugt 32 manna mót. Meðal þátttakenda voru stórmeistarnir, Hannes Hlífar Stefánsson, Helgi Ólafsson og Helgi Áss Grétarsson. Mótið þótti í alla staði vel heppnað þótt ekki fengist íslenskur sigur, en sem fyrr voru þýskir skákmenn sigursælir á alþjóðlegum mótum Hellis. Þýski stórmeistarinn Hickl, þýski alþjóðlegi meistarinn Keitlinghaus, sem náði þarna sína síðasta stórmeistaraáfanga, og sænski stórmeistarinn Hector sigruðu. Jón Viktor Gunnarsson náði þarna sínum fyrsta áfanga að alþjóðlegum meistaratitli. Ekki var þetta eini alþjóðlegi viðburður ársins því félagið tók í fyrsta sinn þátt í Evrópukeppni taflfélaga og náði þar frábærum árangri. Félagið vann sinn undanúrslitariðill og komst þar með í hóp 8 öflugustu taflfélaga Evrópu. Félagið sá sér hins vegar ekki fært að taka þátt í úrslitakeppninni vegna mikils kostnaðar þar sem úrslitakeppnin fór fram í einhverju rússnesku krummaskuði.

Árið 1998 var ekki jafn fjölbreytilegt og árið á undan. Félagið setti upp sína eigin heimasíðu sem hefur verið langvirkasta skáksíðan undanfarin tvö ár. Félagið keypti ein 100 taflsett sem hafa reynst félaginu notadrjúg og eru öll taflsett félagins eins, sem er líklega einsdæmi hérlendis! Félagið valdi í fyrsta sinn og heiðraði skákmenn ársins. Valið skiptist í þrjá flokka: Skákmaður Hellis, skákkona Hellis og efnilegast skákmaður Hellis 1998. Hellir er eina félag landsins sem hefur valið skákmenn síns félags. Félagið sigraði með miklum yfirburðum í Hraðskákkeppni taflfélaga á Suðvesturlandi þetta árið. Sem fyrr tók félagið þátt í Evrópukeppni taflfélaga sem fram fór í Eistlandi, en féll út í undanúrslitum í frægri viðureign gegn T.R. sem komst m.a. á síður DV!

Árið 1999 var Bikarkeppninni í skák ýtt úr vör, en að henni stóðu flest taflfélög á höfuðborgarsvæðinu, þ.á.m. Hellir. Keppnin var vel heppnuð og leiddi til aukinnar þátttöku í skákmótum flestra félaganna. Félagið stóð einnig fyrir röð kvennaskákmóta út árið. Hannes Hlífar Stefánsson, sem kosinn var Skákmaður Norðurlanda þetta ár, var eini fulltrúi Íslands í heimsmeistarakeppninni í skák. Hannes stóð sig vel, en varð þó að láta í minni pokann fyrir Sergei Shipov í annarri umferð. Þeir Hannes Hlífar og Helgi Áss báru höfuð og herðar yfir aðra keppendur á Skákþingi Íslands þetta árið og komu hnífjafnir í mark. Hannes hreppti síðan titilinn eftir einvígi þeirra félaga. Hápunktur ársins var Evrópukeppnin í skák, en einn undanrásariðillinn var haldinn í Hellisheimilinu. Það voru Hellir og T.R. sem stóðu sameiginlega að mótshaldinu. Hellir náði mjög góðum árangri og hafnaði í 3. sæti.

Á toppinn

Félagið hefur ávallt keppt í Deildakeppni Skáksambands Íslands. Á fyrsta starfsári félagsins var jafnvel talað um að halda félaginu úti fyrst og fremst til að taka þátt í Deildakeppninni, en mörg félög munu eingöngu vera til í kringum þátttöku í Deildakepninni. Hellir byrjaði lögum samkvæmt í neðstu deild, sem þá var 3. deild. Bar félagið auðveldan sigur úr býtum í sínum undanrásarriðli og einnig í úrslitakepninni. Veturinn 1992–3 tók félagið svo þátt í 2. deild og sigraði þar einnig örugglega. Veturinn 1993–4 var síðan Hellir kominn í deild þeirra bestu. Hafði þá félagið styrkst nokkuð frá stofnun, t.a.m. fékk félagið alþjóðameistarann Þröst Þórhallsson til lið við sig fyrir Deildakepnnina. Stóð félagið sig vel og hafnaði í 5. sæti. Árið eftir gekk hins vegar verr og þegar tveim skákum var ólokið þá leit allt út fyrir að félagið myndi falla í 2. deild. Arnaldur Loftsson, sem er eini "útlendingurinn" sem hefur telft með Helli, en hann var kallaður heim frá Flórída til að taka þátt í þessari deildakepni, og Davíð Ólafsson voru með slæmar stöður gegn Vestfirðingum. Taugatitringurinn var mikill og mátti víða sjá breitt bros á "óvinum" Hellis, en skelfing greip um sig meðal sumra Hellisbúa. Ljóst var að framtíð félagsins yrði erfið ef félagið félli. En svo fór þó ekki því þeim félögum tókst að snúa á andstæðinga sína.

Fyrir Deildakeppnina 1995–6 gekk Þröstur til liðs við Taflfélag Reykjavíkur, en Hellir fékk til liðs við sig Hannes Hlífar Stefánsson stórmeistara. Félagið sannaði nú að það væri orðið eitt af þeim allra bestu og tryggði sér bronsið á lokasprettinum.

Fyrir Deildakeppnina 1996–7 stillti Hellir upp mjög breyttu og sterku liði þar sem margir sterkir skákmenn höfðu gengið til liðs við Helli. Má þar nefna stórmeistana Jón L. Árnason og Helgi Áss Grétarsson og alþjóðlega meistarann Karl Þorsteins. T.R.-ingar gripu til þess ráðs að fá þrjá erlenda "málaliða" til liðs við sig og varð keppnin geysispennandi. Úrslit réðust ekki fyrr en á síðustu sekúndum keppninnar en félögin komu í mark með jafnmarga vinninga, en T.R. vann innbyrðis viðureign félaganna og því keppnina.

Í keppninni 1997-98 hafði enn bæst við liðsauki því Helgi Ólafsson hafði gengið í raðir Hellisbúa. Hellir vann allir sínar viðureignir, en alls ekki nógu stórt og vann T.R. nokkuð öruggan sigur þetta árið. B-lið Hellis sigraði í 2. deild og átti því félagið í fyrsta sinn tvær sveitir í 1. deild.

Í keppnni 1998–9 gekk hins vegar allt upp. Fyrir seinni hlutann hafði Hellir gott forskot og góður sigur á T.R. 5½-2½ í 6. umferð gulltryggði sigurinn. Félagið hafði því unnið sinn fyrsta sigur í Deildakeppni S.Í. C-liðið sigraði í 3. deild og tryggði rétt á að tefla í 2. deild.

Eftir fyrra hluta keppninnar 1999–2000 benti hins vegar allt til öruggs sigur T.R.-inga. Hellismenn sýndu þó hvað í þeim bjó og með glæsilegum endaspretti vann Hellir sinn annan sigur og hefur sigrað næst oftast allra félaga í Deildakeppninni eða tvisvar sinnum sem sýnir betur en margt annað yfirburði T.R.-inga síðustu áratugi. B-sveitin náði einnig góðum árangri og hafnaði í 4. sæti. Aðeins A-lið Hellis, T.R. og S.A. reyndust B-sveitinni sterkari.

Unglingastarfið

Hellir hefur haldið úti öflugu unglingastarfi undanfarin ár. Unglingastarf Hellis hófst eins og áður sagði 1992 og var haldið til að byrja með í Grafarvogi. Það hófst þó ekki að alvöru fyrr en 1994 að Davíð Ólafsson tók við unglingastarfinu í Gerðubergi. Félagið hefur auk þess frá 1994 staðið fyrir sveitakeppnum á milli skólanna í Breiðholti. Félagið hélt í fyrsta sinn árið 1995 Unglingameistaramót Hellis. Sama ár hélt félagið í fyrsta sinn einstaklingskeppni grunnskólanna í Breiðholti. Árið 1996 stóð félagið í fyrsta sinn fyrir Jólapakkamóti Hellis, sem hafa verið best sóttu skákmót landsins nú síðustu ár. Vifús Ó. Vigfússon tók við unglingastarfinu það ár og hefur haldið vel um taumana síðan. Félagið hefur m.a. bætt við vinsælu Páskaeggjamóti og haldið fjöltefli.

Stjórn Hellis

Stjórn félagins tók litlum breytingum fyrstu árin. Fyrstu árin eða 1991–5 var Gunnar Björnsson formaður. Andri Áss varð svo formaður 1995–7. Þá tók Daði Örn Jónsson við formennskunni og var formaður til 2000. Davíð Ólafsson tók svo við formennsku það ár. Alls hafa 21 maður setið í stjórn félagins frá upphafi. Gunnar er sá eini sem hefur verið í stjórn félagins allan tímann. Næst lengsta stjórnarsetu á Davíð Ólafsson núverandi formaður félagins en hefur setið í stjórn í 7 ár. Andri Áss Grétarsson sat í stjórn í 6 ár. Daði Örn Jónsson hefur verið í stjórn félagins í 4 ár og Guðni Karl Harðarson fyrrum varaformaður var einnig í stjórn félagins í 4 ár.

Slagorð félagins var í upphafi "Smátt, sterkt og skemmtilegt". Eftir að mikla stækkun félagsins var slagorðið hins vegar skorið niður í "Sterkt og skemmtilegt". Hafa menn eftir best getu reynt að standa við það slagorð